کولر آبی یک دستگاه مکانیکی است که با تبخیر آب، هوا را خنک می کند و با فرایند سرمایش تبخیری کار می کند و هر چقدر آب در گردش داخل کولرهای آبی بیشتر باشد قدرت خنک کنندگی آن هم بیشتر می شود. کولرهای آبی معمولا برای مناطقی با آب و هوای گرم و خشک مورد استفاده قرار می گیرد و از آنجا که کولرهای آبی با ایجاد رطوبت مانع از خشک شدن هوا و ترک خوردن وسایل چوبی و ایجاد الکتریسیته ساکن در مناطق گرم می گردد به همین جهت در این مناطق (مناطق با آب و هوای خشک) مورد استفاده قرار می گیرد و همچنین این نوع کولرها در مناطق با رطوبت هوا کارایی مناسبی ندارد و مورد استفاده قرار نمی گیرد.
پیشینه کولرهای آبی
بادگیرها قدیمی ترین کولرهای آبی جهان هستند که در حدود هزاران سال پیش در ایران اختراع شده است. کارکرد آن ها بدین صورت است که هوای جاری بیرون از خانه ا به داخل هدایت می کند و با تشت آب و یا حوضچه آب که در قسمت پایین بادگیرها تعبیه گردیده هوا را خنک و سبک کرده و به داخل خانه هدایت می کند.
اجزای تشکیل دهنده کولرهای آبی
در این بخش شما را با اجزای تشکیل دهنده کولرهای آبی آشنا می کنیم :
کانال خروجی:
این کانال بین دریچه هوا و برزنت قرار دارد و باید سعی شود تا از برخورد نور آفتاب به این قسمت جلوگیری شود، زیرا برخورد نور خورشید به این قسمت موجب می گردد سرما دهی و خنک کنندگی آن کمتر شود و سرمای بوجود آمده توسط کولر هدر رود.
کانال داخلی:
این کانال داخل کولر قرار دارد و پروانه در مقابل آن می باشد.
بدنه کولر:
شامل کف و سقف و چارچوب فلزی کولر می باشد.
پارچه برزنتی:
این پارچه که می بایست حتما سالم و بدون درز و پارگی باشد، جهت جلوگیری از سایش و لرزش بدنه کولر با کانال خارجی مورد استفاده قرار می گیرد و مانع از انتقال صدای چرخش و لرزش کولر به داخل ساختمان می گردد.
ناودان ها:
ناودان ها که بر روی درب و قسمت بالایی درپوش های کولر آبی می باشد و جهت تقسیم آب و هدایت و ریزش آب بر روی پوشال های کولر کاربرد دارد.
آب پخش کن ها:
لوله های پلاستیکی هستند که به صورت سه راهی می باشند که آب را به ناودان ها می ریزند.
پولی بزرگ و پولی کوچک:
پولی ها به وسیله تسمه رابط نیروی مکانیکی به وجود آمده در الکتروموتور (موتور کولر آبی) به محور فن منتقل می شود که هم راستا بودن این دو پولی مهم است.
شناور (فلوتر) :
شناور میزان آب داخل مخزن کولر را تنظیم می کند.
کابل رابط چهارسیم:
جهت انتقال برق از کلید به کولر است.
فیوز:
کار فیوز حفاظت از الکتریکی کولر در برابر خطرات اضافه بار الکتریکی است.
جعبه ترمینال:
جهت اتصال مطمئن و ایجاد عایق اتصال از بدنه کولر.
کلید مخصوص کولر:
جهت راه اندازی و کنترل دور موتور واتر پمپ.
الکترو موتور دو سرعته:
جهت به چرخش درآوردن فن در کولر آبی که شامل قسمت های زیر می باشد:
- بدنه
- خازن اصلاح ضریب قدرت
- کلید گریز از مرکز
- سیم پیچ راه انداز
- سیم پیچ دور کند
- سیم پیچ دور تند
پمپ آب کولر:
کار پمپ آب کولر انتقال آب از تشک کف کولر به وسیله لوله های تقسیم آب به ناودان ها می باشد.
الکترو موتور چیست؟
موتورهای کولر از نوع تفس های سنجابی هستند که دارای راه انداز خازنی و یا مقاومتی هستند و دو دور می باشند. در این کولرها 1000 دور در دقیقه دور کند و 1500 دور در دقیقه دور تند محاسبه شده است که در هر کدارم به ترتیب جریانی حدود 1 و 6/5 آمپر مصرف می کند. کولر آبی معمولا برای برودت در ایران هستند و در سایزهای 1500، 2500، 3000، 4500، 5500، 7000 و 1300 کیلو کالری قدرت دارند و قدرت موتورهای آن ½، ⅓، ¼، 1/6، 1/8 و ¾ اسب بخار می باشد، به جز نوع 13000 که از 3 فاز برق استفاده می شود،مابقی تک فاز هستند و موتور کولرها دارای سیم پیچ راه انداز دور کند و دور تند است که در بدنه موتور (طوقه) جای می گیرد معمولا برای راه اندازی موتور از کلید گریز از مرکزی استفاده می شود که کاناکت های آن روی محور موتور قرار دارند.
خازن راه انداز
خازن راه انداز کولر آبی به عنوان سیم پیچی کمکی با سیم پیچ موتور به صورت سری قرار می گیرد و تنها هنگام را اندازی موتور در مدار است و این خازن اختلاف فاز لازم برای راه اندازی موتور را فراهم می کند و سپس توسط کلید گریز از مرکز از مدار خارج می شود، معمولا موتورهای زیر ¾ اسب بخار خازن راه انداز ندارند و موتورهای پرقدرت تر معمولا خازنی با ظرفیت 130 تا 140 میکرو فاراد و 110 ولت استفاده می کنند.
شاید یکی از بهترین حس ها، حس بوی پوشال کولر آبی هست!
طرز کار کولرهای آبی
تا به اینجا با چگونگی کار و اجزای تشکیل دهنده کولرهای آبی آشنا شدیم. در این قسمت به طرز کار کولر آبی می پردازیم. آب توسط الکترو پمپ از تشک کف کولر به ناودان ها در بالای پوشال ها هدایت می شود و سپس بر روی پوشال ها می ریزد و آن را خیس نگه می دارد، کار و چرخش الکترو فن هوا از روی پوشال های مرطوب عبور کرده و طرف کانال یا داخا سالن هدایت می گردد. عبور هوا از روی پوشال های مرطوب موجب تبخیر شدن آب پوشال ها می شود. آب برای تبخیر شدن گرمای هوای درون محفظه بیرونی کولر را جذب می کند و در نتیجه موجب خشک شدن هوا می شود و هوای خنک با رطوبت حدود 90 درصد وارد سالن می گردد. باید توجه داشت که کولر در نقاطی که دارای آب و هوای خشک هستند با بازده خوب کار می کند و در نقاط مرطوب و کنار دریا کارایی ندارد.
ظرفیت کولر به چه معناست
همانطور که می دانیم کولرها را بر اساس ظرفیت می سازند و در ایران تا ظرفیت 13000 ساخته می شود. هرگاه کولر 4500 را می بینیم بدان معنی است که ظرفیت هوادهی کولر 4500 فوت مکعب در دقیقه است. نکته قابل توجه این است که کولرهای آبی می توانند با دور تند ریزگردها را وارد اتاق کنند و با باز بودن قسمتی از هواگیر کولر باعث وارد شدن ریزگردها به محوطه کولر و ورود به ساختمان می شود و باید پس از هر بار افزایش غلظت ریزگردها در هوا، پوشال کولر باید شستشو و آب داخل محفظه آن تخلیه شود. برای اینکه ریزگردها وارد کولر نشود باید قسمت های هواگیر کولر آبی کاملا به وسیله پوشال گرفته شود و مقدار کافی آب داشته شود و هرزگاهی لوله های تقسیم آب را کنترل نمود تا گرفتگی نداشته باشد و آب به درستی در ناودان ها تقسیم و بریزد.
انواع کولر های موجود در بازار ایران
کولرهای آبی از نظر پوشال دو نوع می باشد:
پوشال معمولی
پوشال سلولوزی
و دارای برند های متفاوتی هستند که در اینجا به چند برند معروف آن اشاره می کنیم:
- آبسال
- انرژی
- سپهر الکترونیک
- برفاب
- جنرال
و مواردی دیگر که هر یک از آنها با ظرفیت های متفاوت ساخته شده و از نظر مدلی دارای بالکنی و پشت بامی می باشد.
تعمیر،سرویس و نصب کولر آبی
برای تعمیر،سرویس و نصب کولر آبی از همه کارا از طریق زیر می توانید اقدام کنید:با توجه به موارد و مطالب اشاره شده برای خرید کولرها می بایست با توجه به متراژ فضای مورد بهره برداری به ظرفیت استاندارد کولر انتخابی خود را خریداری نماییم. همچنین کولری را انتخاب نماییم که از نظر مصرف انرژی مورد تایید سازمان استاندارد باشد.
